عدم احترام به پدر و دور شدن از بهشت
امام باقر(علیه السلام) از پبامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل فرمودند:
اِیّاکُمْ وَعُقُوقَ الْوالِدَیْنِ، فَاِنَّ رِیحَ الْجَنَّةِ تُوجَدُ مِنْ مَسیرَةِ اَلْفَ عامٍ وَ لایَجِدُها عاقٌّ وَلاقاطِعُ رَحِمٍ ( بحارالأنوار، ج 74، ص 62 .)
از عاقّ والدین شدن بپرهیزید، زیرا با اینکه بوی بهشت از مسافت هزار سال به مشام می رسد، عاق والدین و کسی که قطع رحم کند آن بو را احساس نخواهد کرد. (یعنی بیش از هزار سال از بهشت فاصله دارد).
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
مَنْ نَظَر الی أبَویه نَظَرَ ماقتٍ و هُما ظالمانِ لَهُ، لم یَقبَلِ اللهُ لَهُ صلاهً (شیخ کلینی؛ اصول کافی؛ ج 4؛ ص50 )
هر کس به پدر و مادر خویش نگاه خشمگین افکند، هر چند آنان به او ستم کرده باشند خداوند نمازش را نمی پذیرد.
امام باقر(علیه السلام) فرمودند:
إِنَّ اَلْعَبْدَ لَیَکُونُ بَارّاً بِوَالِدَیْهِ فِی حَیَاتِهِمَا ثُمَّ یَمُوتَانِ فَلاَ یَقْضِی عَنْهُمَا دُیُونَهُمَا وَ لاَ یَسْتَغْفِرُ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اَللَّهُ عَاقّاً وَ إِنَّهُ لَیَکُونُ عَاقّاً لَهُمَا فِی حَیَاتِهِمَا غَیْرَ بَارٍّ بِهِمَا فَإِذَا مَاتَا قَضَی دَیْنَهُمَا وَ اِسْتَغْفَرَ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَارّاً ( الکافی، جلد2 ، صفحه163 / فیض کاشانی، المحجه البیضاء؛ ج 3؛ ص441 )
هر آینه کسی که نسبت به پدر و مادر خود نیکوکار بوده، پس از مرگ آنها، دین آنان را ادا نمی کند و برای آنان استغفار نمی نماید پس خداوند او را در شمار آزاردهندگان قرار می دهد. و بسا که کسی آزار دهنده پدر و مادرش بوده و در حیاتشان به آنان نیکی نمیکرده است ولی پس از مرگ آنها، دین آنها را ادا کرده و برایشان استغفار نموده است پس خداوند او را در شمار نیکی کنندگان به والدین قرار می دهد.
احترام به پدر در کلام معصومان (علیهم السلام)
پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان معصوم(علیهم السلام)، همواره نیکی به والدین را سفارش کرده اند.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:
نَظَرُ الْوَلَدِ اِلی والِدَیْهِ حُبّاً لَهُما عِبادَة ( بحارالأنوار، 74/80 )
نگاه با محبّت و دوستانه به پدر و مادر، عبادت است.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:
رَحِمَ اَللَّهُ اِمْرَأً أَعَانَ وَالِدَهُ عَلَی بِرِّهِ (علامه مجلسی؛ بحارالأنوار؛ ج71؛ ص81)
خداوند، رحمت کند کسی را که پدرش را بر نیکی، کمک کند.
احترام به پدر در آیات قرآن
پدر و مادر در نزد خداوند از جایگاه منحصر به فردی برخوردار هستند به طوری که در قرآن کریم، در چندین آیه به اطاعت و تکریم آنها فرمان داده شده است و خداوند در این آیات به رعایت مقام و منزلت آنها تأکید کرده است.
وَ قَضی رَبُّک اَلاّ تَعْبُدُوا اِلاّ اِیاهُ وَ بِالْوالِدَینِ اِحْسانا ( سوره اسراء(17)؛ آیه23)
و پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر، نیکی کنید.
وَ وَصَّینَا الاِنْسانَ بِوالِدَیهِ حُسْنا ( سوره عنکبوت(29)؛ آیه8 )
و ما به انسان سفارش کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند.
وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیرًا (سوره اسراء(17)؛آیه24 )
و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو:پروردگارا، چنانکه پدر و مادر، مرا از کودکی (به مهربانی) بپروردند تو در حق آنها رحمت و مهربانی فرما.
أَلَّا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا ۖ ( سوره انعام(6)؛ آیه151 )
چیزی را با او شریک نکنید و به پدر و مادر نیکی کنید.